عنوان 16600: تاریخچه پیدایش هیات های عزاداری در ایران + تاریخ عزاداری در ایران / از احکام و تاریخ پیدایش عزاداری تا هیئت های مذهبی + حرکت هیئت عزاداری ارتش در سالروز رحلت پیامبر گرامی اسلام
پیدایش عزاداری رسمی و علنی برای امام حسین (ع) از زمان آل بویه شکل گرفت، معزالدوله در سال ۳۵۲ هجری قمری دستور داد که مردم در روز عاشورا گرد یکدیگر آیند و اظهار حزن کنند.
کلمه «هیات» در لغت به معنای «صورت، شکل، حالت هر چیز» آمده است.[۱] و منظور از هیات های عزاداری، نوعی تشکل مذهبی، بر محور عزاداری برای سید الشهداء و ائمه ـ علیهم السّلام ـ است.
«مجموعه هایی از مردم هر محله، در شهرها یا روستاها، که برای سوگواری و روضه خوانی نسبت به امام حسین ـ علیه السّلام ـ به ویژه در ایام عاشورا تشکیل می یابد.» مهمترین گروهها و فعالیت های گروهی هر محله که هنوز هم پابرجا مانده است، همین هیات های عزاداری است.
این هیات ها دارای تمام خصوصیات یک گروه اجتماعی کامل هستند.
یعنی دارای نظام تقسیم کار و تفکیک نقش های دقیق و درونی شده هستند.
پس «گروه اجتماعی از یک عده افرادی تشکیل شده است که دارای یک وجه اشتراک مهم، فعالیت مشترک و کنش متقابل و احساس تعلق خاطر یا احساس «ما» باشند».
البته این نظم و تفکیک کار در هیات ها از همان بدو پیدایش نبوده است بلکه به تدریج و به مرور زمان به صورت منسجم درآمده است که ما شاهد عینی آن به صورت هیات های عزاداری امروزی هستیم.
پیدایش عزاداری رسمی و علنی بر امام حسین ـ علیه السّلام ـ از زمان آل بویه شکل گرفته است. آل بویه شیعه اثنی عشری بودند و خلفای عباسی که بغداد مقر آنان بود، سنی مذهب بودند.
اوج قدرت آل بویه در زمان معزالدوله بود در حالی که در این زمان خلفای عباسی در ضعف کامل به سر می بردند. «معزالدوله در سال ۳۵۲ هـ . ق دستور داد که مردم در روز عاشورا گرد یکدیگر برآیند و اظهار حزن (و عزاداری نسبت به امام حسین ـ علیه السّلام ـ ) کنند.
در این روز بازارها بسته شد، خرید و فروش موقوف گردید، قصابان گوسفند ذبح نکردند، هریسه پزها، هریسه (حلیم یا آبگوشت) نپختند، مردم آب ننوشیدند، در بازارها خیمه برپا کردند و بر آنها پلاس آویختند، زنان بر سر و روی خود می زدند و بر حسین ـ علیه السّلام ـ ندبه می کردند، در این روز نوحه گری و ماتم به پا گردید.... »
این مراسم و عزاداری در زمان آل بویه فقط روز عاشورا بوده و تا انقراض این سلسله هر سال، تکرار می شده است.
در زمان صفویان نیز از آنجایی که مذهب رسمی، شیعه دوازده امامی بوده است، مراسم عزاداری در ماه محرم و روز عاشورا انجام می گرفته و همراه با قمه زنی بوده است.
تاورنیر، سیاح و سفرنامه نویس اروپایی در حضور شاه سلیمان ناظر مراسم سوگواری ماه محرم بوده و می نویسد: «شاه سلیمان در ساعت ۷ صبح در وسط تالار جلوس کرده و بزرگان همه بر پا ایستاده بودند.
مسئولیت برپایی نظم به بیگلر بیگی سپرده شده بود... بعد از آن بیگلر بیگی شروع به داخل کردن دسته ها کرد. هر دسته عماری داشت که هشت تا ده نفر آن را حمل می کردند و در هر عماری تابوتی گذارده و روی آنرا با پارچه زری پوشانده بودند... »
اولئاریوس هم شاهد عزاداری مردم در شهر اردبیل بوده است، وی می نویسد: «مراسم در میدان بزرگ شهر انجام می گرفت... اردبیل پنج خیابان اصلی بزرگ دارد و هر یک از آنها مختص به صنف معینی است.
این اصناف هر کدام دسته ویژه جداگانه ای تشکیل داده اند و برای خود مداحان جداگانه ای دارند. صنفی که بهترین سروده و نوحه را ارائه دهد، مشهور می شود. این گروه ها به مدت دو ساعت یکی پس از دیگری به نوبت عزاداری می کنند... »
در زمان حاکمیت ایل زند نیز (چون پیرو آیین تشیع بودند و از آنجایی که کریم خان مرد متدین و مقید به آداب و مراسم مذهبی بود) به تقلید از پادشاهان صفوی، در ایام محرم به برگزاری مراسم عزاداری می پرداختند. امّا در زمان قاجاریه به خصوص در عهد ناصر الدین شاه ما شاهد برپایی عزاداری چشمگیر هستید.
به نحوی که مراسم دیگر منحصر به روز عاشورا نبوده بلکه به دهه اول محرم و به ایام سوگواری های ائمه ـ علیهم السّلام ـ مانند ۱۹ تا ۲۳ رمضان و ۲۸ صفر نیز گسترش یافته بود. خود ناصر الدین شاه در دهه اول محرم در تکیه دولت حضور پیدا می کرد و سالانه مبلغ پنجاه هزار تومان برای برگزاری مراسم سوگواری امام حسین ـ علیه السّلام ـ خرج می شد.
گزارش های نظمیه تهران از محلات مختلف در سال های ۱۳۰۳ تا ۱۳۰۵ خبر از برپایی مراسم عزاداری می دهد.
از بررسی گزارش های مربوطه به روز هفتم محرم ۱۳۰۴ بر می آید که ۴۸ مجلس روضه و در روز تاسوعای همان سال ۵۳ مجلس برگزار شده است.
گذشته از دو ماهِ محرم و صفر، چنان که گزارش های نظمیه گواهی می دهند مجالس روضه خوانی در دیگر ماه های سال نیز برگزار می شد. شنیده شده است که رسم روضه های هفتگی و ماهانه را ملا آقا دربندی بنیاد نهاده.
در دوره پهلوی ابتدا رضا شاه برای تثبیت حکومت خود و جلب توجه مردم، به برگزاری مجلس روضه خوانی اقدام می کرد و حتی هنگام عزاداری گِل بر سر خود می مالید. امّا بعد از گذشت چند سال، او از برگزاری مجالس و مراسم عزاداری به کلی جلوگیری کرد و به شدت با برگزاری آنها مخالفت کرد و مبارزه نمود.
او روضه خوانها را زندانی و اذیت و اهانت می کرد و صاحب خانه را به جرم روضه خوانی دستگیر و زندانی می نمود.
در این اوضاع و احوال بود که روضه خوانی و عزاداری مخفیانه در خانه ها برگزار شد، هر چند منع عزاداری با مخالفت شدید و مبارزه مردم روبرو شد، ولی کم کم روضه خوانی و عزاداری بطور پنهانی به خانه ها کشیده و پایه و بنیان هیئت ها بناگذاری شد.
در زمان محمد رضا شاه، عزاداری آزاد ولی بسیار محدود شده و خروج دسته جات را منحصر به سه روز تاسوعا و عاشورا و یازدهم محرم نمودند و آن هم به خاطر استفاده از این فرصت برای تبلیغات سوء علیه عزاداری امام حسین ـ علیه السّلام ـ بود تا مراسم مذهبی و سنت های موروثی آباء و اجدادی ما را از بین ببرد و یا به شکل دیگری تغییر بدهد.
منع عزاداری توسط رضا و محمد رضا شاه باعث ایجاد تشکل های مردمی و دسته جمعی به صورت هیئت های مذهبی گردید.
تا اینکه در دوران انقلاب اسلامی به اوج خود رسید. به موجب آماری که از سازمان تبلیغات اسلامی تهران و غیره بدست آمده، تعداد دسته جات و هیئت های حسینی تهران تا سال ۱۳۷۶ شمسی به چهار هزار و پانصد هئیت رسیده و با دسته جات اطراف تهران که مجموع دسته جات استان بود به حدود هشت هزار هیئت می رسید.[۱۰] در این هیئت ها علاوه بر مجالس روضه خوانی هفتگی و ماهیانه و دهگی، مجالس دعای کمیل و ندبه و سمات و زیارت عاشورا برگزار می گردد.
نکته قابل ملاحظه درباره اسماء هیئت ها این است که هر هیئتی نام خاص و پرچم و علامت ویژه انتخاب می کند.
هیئت های عزاداری، گاهی متوسلین به یکی از ائمه ـ علیهم السلام ـ و یا گاهی به شهدای کربلا هستند.
مانند هئیت علی اصغر، علی اکبر، امام سجاد ـ علیه السّلام ـ و... . نویسنده توانا و اهل قلم، حجه الاسلام جواد محدثی در کتاب خود راجع به تاریخ این گونه هیئت ها می نویسد:
«هیئت که نوعی سوگواری گروهی است، در قدیم هم رایج بوده و شیعیان به صورت جمعی نوحه خوان و با تشکیلات به زیارت قبر حسین ـ علیه السّلام ـ می رفتند. امام صادق ـ علیه السّلام ـ به فائد حنّاط که خبر این گونه زیارت های جمعی را باز می گفت، فرمود: هر کس قبر حسین ـ علیه السّلام ـ را زیارت کند، در حالی که به حق او آشنا باشد خداوند گناهان گذشته و آینده او را می آمرزد.»
از قدیم ترین هیات های موجود در تهران می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
۱) هیئت محبان حسین که در سال ۱۳۶۳ هـ . ق تاسیس شد. از علمای شرکت کننده در این هیئت می توان از آیت الله حاج میرزا ابوالقاسم تنکابنی و محمد رضا تنکابنی، آیت الله خوانساری، واعظ محترم سلطان الواعظین شیرازی و... نام برد.
۲) هیئت احمدی که در سال ۱۳۶۵ هـ . ق تاسیس شد.
۳) هیئت کربلائیهای تهران که در ۱۳۴۸ هـ . ش تاسیس گردید. این هیئت بسیار گسترده و وسیع بوده و شعبه های متعددی در نقاط مختلف تهران پیدا کرد.
۴) هیئت کربلائیهای مقیم قزوین در تهران به سال ۱۳۵۲ هـ . ش تاسیس گردید.
پس هیات های عزاداری که ما امروزه شاهد آن هستیم، ابتدا در مفهوم و معنا گسترده و عام بود و به تدریج این تشکل خاص و منظم به صورت «هیئت» شکل گرفت.
در زمان آل بویه عزاداری به صورت علنی برای اولین بار صورت گرفت و در زمان صفویه نیز ادامه یافت و در دوره قاجاریه به اوج و گستردگی خود رسید به طوری که علاوه بر روز عاشورا، دهه محرم و ماه صفر و حتی تشکیل مجالس روضه هفتگی و ماهیانه شکل پیدا کرد.
در دوره پهلوی با ممانعت حکومت، عزاداری های به صورت منظم و هیئت هایی در خانه ها به صورت مخفیانه تشکیل یافت تا اینکه در دوره انقلاب اسلامی این هیئت های خانگی، رسمی و آشکارا به ارائه برنامه های مختلف پرداختند و هر هیئتی بنام یکی از شهدای کربلا و ائمه ـ علیهم السّلام ـ شروع به فعالیت کرد.
علاقه مندان برای مطالعه بیشتر پیرامون این موضوع می توانند به منابعی چون ایران و تشیع، نوشته دکتر دادخواه و تاریخچه عزاداری حسینی، تالیف شهرستانی مراجعه کنند.
پی نوشت:
- دهخدا، علی اکبر، لغت نامهٔ دهخدا، دانشگاه تهران، ۱۲۵۸، ۱۳۳۴ ش، ج ۴۹، ص ۳۵۱.
- محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، قم، نشر معروف، چاپ سوم، چ دانش، ۷۶، ص ۴۷۲.
- رفیع پور، فرامرز، آناتومی جامعه، تهران، شرکت سهامی انتشار، چاپ اول،
۷۸، چ هنر، ۷۷، ص ۱۰۹.
- فقیهی، علی اصغر، آل بویه، چاپخانهٔ دیبا، چاپ سوم، ۶۷، ص ۴۵۹.
- نوایی، عبدالحسین و غفاری فرد، عباسقلی، تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران در دوران صفویه، تهران، سمت، چ اول، ۸۱، ص۳۸۳.
- نوایی، عبدالحسین، و... همان، ص ۳۸۴.
- شعبانی، رضا، تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی ایران در دوره های افشاریه و زندیه، تهران، سمت، چاپ چهارم، ۸۱، ص ۱۵۵.
- منظور الاجداد، سید محمد حسین، بزرگداشت حماسهٔ حسینی در تهران، عصر ناصری، فصلنامهٔ تاریخ اسلام، سال دوم. شمارهٔ یکم، بهار ۸۰، قم، موسسهٔ باقر العلوم، ص ۱۶۸.
- جمعی از نویسندگان. انقلاب اسلامی و چرایی و چگونگی رخ داد آن، دفتر نشر معارف، نهاد رهبری در دانشگاه ها، ۸۱، چاپ ۲۳. ص ۵۳.
- کاشانی، سید حسین معتمدی، عزاداری سنتی شیعیان در بیوت علما و حوزه های علمیه و کشورهای جهان، قم، ناشر مولف، چاپ اعتمادی ، چاپ اول، ۷۹، ج۲، ص۲۲۹.
- محدثی، جواد، همان.
- کاشانی. سید حسین معتمدی، همان، ج دوم، ص ۲۳۴.
*********************************************************************
تاریخ عزاداری در ایران / از احکام و تاریخ پیدایش عزاداری تا هیئت های مذهبی
جلد هفتم نیز مجموعه ای از فتاوی علما در باره عزاداری و کیفیت آن است که درباره قمه‌زنی و غیره هم مطالب فراوانی در آن آمده که خواندنی است.
 به گزارش سرویس قاب نقره برنا، ثبت عزاداری‌های سنتی و اصولا نگارش تاریخ عزاداری در شیعه از یک سو کاری است مذهبی و از سوی دیگر تاریخی.
برای کسانی که به تاریخ علاقمند هستند و حتی به مسائل اجتماعی و آداب و رسوم عشق می‌ورزند ثبت جزئیات مربوط به کیفیت عزاداری کاری درخور توجه است. به خصوص اگر نوعی حساسیت در پرداختن به هرچه بیشتر جزئیات و ارائه اطلاعات مردمی در آن وجود داشته باشد.
اما کاری که در صدد معرفی آن هستیم کاری است مذهبی و به هدف تبلیغ و ترویج آیین‌های مذهبی در ماه محرم نوشته شده است. با این حال دقیقا همان چیزی است که علاقمندان به تاریخ آن را می پسندند.
اثر هفت جلدی آقای سید حسین معتمدی که از روحانیون کاشانی است به لحاظ آن که به مسأله مذهبی – اجتماعی مهم عزاداری پرداخته و تلاش کرده است تا جزئیات جالبی را در تاریخ عزاداری در روزگار گذشته و به خصوص روزگار ما ثبت کند و مخصوصاً درباره کاشان که مهد این قبیل عزاداری ها و شهر هئیت های مذهبی است فراون سخن گفته اثری فوق العاده و برای کاشان نیز مهم است.
با این همه و مع الاسف نظم و ترتیب آن در همه مجلدات بک نواخت نیست و از آنجایی که از یادداشت های متنوع ارسالی از سوی دیگران بهره برده سطح نگارشی و ادبی و اطلاعاتی آن بسیار |پر فراز و نشیب است.
جلد اول این کتاب با 848 صفحه و 26 فصل تاریخ عزادری در همه جا و از جمله در کاشان است. در واقع غالب مطالب این جلد مربوط به عزاداری در کاشان و آداب و سوم خاص آن و اسامی هیئت ها و عزاداری سقایی و مسائلی از این قبیل است. به مناسبت از شمار فراوانی از علمای کاشان هم یاد شده است. این جلد در سال 1378 چاپ شده است.
جلد دوم عنوانش این است: عزاداری سنتی شیعیان در بیوت علما و حوزه های علمیه و کشورهای جهان که 900 صفحه است. این مجلد حاوی تاریخچه عزاداری در شهرهای مختلف ایران است: قم، قزوین، مشهد، تهران، اصفهان، شیراز، شوشتر، دزفول، اهواز، خرمشهر، نجف، کربلا، کاظمین، سامرا، بصره، بحرین، کویت، عربستان سعودی، عمان. این جلد در سال 79 چاپ شده است.
جلد سوم هم در 792 صفحه همان عنوان مجلد پیشین را دارد جز آن که مربوط به شهرها و کشورهای دیگری است: تبریز، اردبیل، زنجان، بهبهان، خمین، نطنز، کرمان، سوریه، لبنان، هندوستان، پاکستان، افغانستان، ترکیه، تایلند، انگلستان، این تا ص 400 است. بعد از آن از فصل شانزدهم تا بیست و پنجم تاریخ شروع عزاداری از اول و بحث روضه‌خوانی از نظر ائمه و ثواب گریه کردن و آغاز سینه زنی و زمان علنی شدن شعارهای شیعه و حکومت پهلوی و بی حجابی و جلوگیری از عزاداری و آغاز سیاه پوشی برای امام حسین است.
جلد چهارم که 650 صفحه است درباره مدایح و مراثی و ذکرهای نوحه‌سرایی سقایی برای چهارده معصوم خاصه شهدای کربلا از مدینه تا مدینه رایج بین دسته جات سقایی و سقاخوان های کاشان است.
جلد هفتم نیز مجموعه ای از فتاوی علما در باره عزاداری و کیفیت آن است که درباره قمه‌زنی و غیره هم مطالب فراوانی در آن آمده که خواندنی است.
********************************************************************
حرکت هیئت عزاداری ارتش در سالروز رحلت پیامبر گرامی اسلام
 هیئت عزاداری ارتش در سالروز رحلت پیامبر گرامی اسلام به منظور اعلام انزجار و محکومیت هتک حرمت پیامبر اعظم (ص) و حرمین شریفین عسگریین از مسیر مرکز آموزش نیروی هوایی شهید خضرایی واقع در خیابان دماوند به سمت میدان امام حسین (ع) حرکت می کنندبه گزارش خبرگزاری آینده روشن، در سالروز رحلت پیامبر عظیم الشان اسلام (ص) و شهادت امام حسن مجتبی (ع)، هیئت های عزاداری ارتش جمهوری اسلامی ایران همراه با مردم مومن و عزادار از مسیر مرکز آموزش نیروی هوایی شهید خضرایی واقع در خیابان دماوند به سمت میدان امام حسین (ع) حرکت می کنند.
بر اساس این گزارش روابط عمومی ارتش جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد: فردا در سالروز رحلت پیامبر عظیم الشان اسلام (ص) و شهادت امام حسن مجتبی (ع) و بمنظور اعلام انزجار و محکومیت هتک حرمت ساحت مقدس پیامبر اعظم (ص) و حرمین شریف امامین عسگریین هیئت های عزاداری ارتش جمهوری اسلامی ایران همراه با مردم مومن و عزادار از مسیر مرکز آموزش نیروی هوایی شهید خضرایی واقع در خیابان دماوند به سمت میدان امام حسین (ع) حرکت می کنند.
*********************************************************************
جلسه عزاداری شب دوم محرم 1390 هیئت رایت العباس(ع) با مداحی حاج محمود کریمی
********************************************************************************************
![[تصویر: fjj392b1yzwdd69pk8a.gif]](http://www.pic.tooptarinha.com/images/fjj392b1yzwdd69pk8a.gif)
مرگ بر آمریکای جنایتکار و آل خلیفه و آل سعود و آل مروان و عبدالله صالح و معمرقذافی ونامبارک مرگ بر اسرائیل غاصب و انگلیس جبار و کل ابرقدرت های پرورش دهنده ، سازنده و صادر کننده تروریست و تروریسم به کشورهای مظلوم و ستم دیده منطقه خاورمیانه و جهان پهناور هستی . درود بر کشورهایی از جهان که خود را پاک و عاری از جنگ و صلاح های هسته ای و تروریست و تروریسم کرده اند ، زنده باد یاد و خاطره تمامی شهدای اسلام از صدر تا کنون و تا آینده جهان ، پاینده باد اسلام و مسلمین جهان ، پیروز باد انقلاب اسلامی خاورمیانه ، برقرار باد پرچم حضرت مهدی صاحب الزمان ( عج ) بر فراز قله عدل و عدالت و امامت و رهبری و هدایت بشری ، پیروز و موفق و سربلند باد نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران به رهبریت حضرت آیت اله العظمی خامنه ای دامت ظله عالی ، در سطح جهان و جهانیان در ابعاد و عرصه های وسیع جهاد اقتصادی ، فرهنگی و فیزیکی و هسته ای و نانو تکنولوژی و پزشکی و موشکی و دفاعی و پدافند عامل و غیر عامل در بازدارندگی و ............... انشاالله ....
http://www.us.m.yahoo.com/w/global/main?.intl=us&.lang=en
www.esarm.ir آدرس اصلی سایت ایثار و مقاومت عبدالصمد قرائتی (privacy policy )
http://jigsaw.w3.org/css-validator/validator?uri=www.gheraati.abdolsamad@iran.ir&profile=mobile&usermedium=tv&warning=1&vextwarning=&lang=en
http://www.gheraati.abdolsamad @ iran.ir
ایمیل (پست الکترونیکی سایت ایثار و مقاومت (عبدالصمد قرائتی privacy policy))
(esarmir@yahoo.com)
آدرس شناسه سایت ایثار و مقاومت در بانک املاک و اطلاعاتی اینترنت بین الملل
http://www.google.com /gwt/x?client=ms-samsung&source=m&u=http://www.isaar.gheraati.ir/&=wsi=1f93f0af4567de17&ei=hytptrslhptj1qbk37dndg&wsc=eb&ct=pg1&whp=30
sites© google :privacy policy gheraati.abdolsamad@ iran.ir
شناسه گیم لافت مدیریت سایت ایثار و مقاومت (عبدالصمد قرائتی privacy policy):
https://www.wapshop.gameloft.com/wifi/cc_action.php?mail=esarmir@yahoo.com&password=2570109282&card_holder=www.esarm.ir/card-number=...
آدرس های سرچ سایت ایثار و مقاومت در 400 موتور جستجوی گوگل و رتبه سنجی سایت مذکور و دیگر سایت ها از این طریق
http://www.webarbiter.com/en/isaar.gheraati.ir
http://www.webarbiter.com/fa/isaar.gheraati.ir
http://www.uk.ask.com/puk
http://www.wzeu.ask.com
www.gheraati.abdolsamade@iran.ir Modiriat site khabai isar va moghavemat
www.gheraati.abdolsamade@iran.ir Modiriat site khabari isaar va etlaa resani moghavemat
POST:ILKTORONKIRAN:gheraati.abdoLsamad@iran.ir مدیریت سایت ایثار و مقاومت و پایگاه خبری واطلاع رسانی مردمی کد پایگاه:8910http://www.mywot.com/enssorecard/isaar.ir/feed
http://www.d2c.infogin.com/en-gb/lnk00/=esarm.blogfa.com
http://www.Privacy.microsoft.com/library/toolbar/3.0/search.aspx&ei=2 YAHOO:http://www.esarm.mail.google.com/supportin
http://www.mail.google.com/mail/help/intl/en/mobile.html
http://www.google.com/a/help/intl/en/security/terms/new_privacy.html
http://m.google.com/static/en/privacy.html
gheraati.abdolsamad@gmail.com
adbdolsamad.gheraati@iGoogle.com
Email:www.adbdolsamad.gheraati_1966@yahoo.com
www.abdolsamad.ghreaati@Gameloft.com
http://www.support.microsoft.com/kb/318380/
MSN:Mobile:http:www.ent.mobile.msn.com/en-us/
post:ILktoronk:interneti:[privacyreQuest@postini.com]
postin:support:portaL:http://www.president.ir/Fa/?ArtID=26889
sandoghsoti:daryaft:PAYAM:00989350001400/
Post:ilktoronkiran:gheraati.adolsamad@iran.ir#http://www.samandehi.ir/help/menunews.html#.http://www.samandehi.irmainuMenu.htm
www.gheraati.abdolsamade@iran.ir Modiriat site khabai isar va moghavemat
www.gheraati.abdolsamade@iran.ir Modiriat site khabai isaar va moghavemat
نظرات شما عزیزان:
|
تبادل لینک هوشمند 
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت:
عنوان 16600: تاریخچه پیدایش هیات های عزاداری در ایران + چند خبر مرتبط
نويسنده: 
